W poniedziałek 8 maja 2023 roku w miejscowości Płoszów (Gmina Radomsko) miało miejsce historyczne wydarzenie. Tego dnia dokonano uroczystego odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej pamięci syna płoszowskiej ziemi - porucznika nawigatora Jana Rudka, który zginął śmiercią lotnika u wybrzeży Holandii podczas II wojny światowej.

Pamiątkowa tablica ufundowana przez Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi znajduje się na budynku Publicznej Szkoły Podstawowej im. Macieja Rataja w Płoszowie. Miejsce nie jest przypadkowe. Porucznik nawigator Jan Rudek urodził się i wychował w Płoszowie, a pierwsze szkolne lata spędził w tamtejszej placówce.

-  Z inicjatywą upamiętnienia stryja wyszedł major w stanie spoczynku Stanisław Rudek – mieszkaniec naszej gminy, który składając petycję przedstawił dokumenty dotyczące służby wojskowej oraz tragicznej śmierci swojego krewnego. Rada Gminy Radomsko uwzględniła petycję, ideę upamiętnienia Jana Rudka pozytywnie zaopiniował Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Płoszowie oraz mieszkańcy Gminy Radomsko podczas spotkań zapoznali się z postacią porucznika nawigatora Jana Rudka oraz zgromadzoną historyczną dokumentacją potwierdzającą jego służbę oraz tragiczną śmierć – mówił w słowie wstępnym Roman Radczyc, wójt Gminy Radomsko.

W podniosłej uroczystości, o oprawę której zadbała 25. Brygada Kawalerii Powietrznej im. Księcia Józefa Poniatowskiego w Tomaszowie Mazowieckim, Orkiestra Dęta działająca przy Gminnym Ośrodku Kultury w Kłomnicach, poczty sztandarowe OSP Gminy Radomsko oraz gminnych szkół uczestniczyli znamienici goście. Wśród licznie przybyłych byli m.in. poseł na Sejm RP Anna Milczanowska, poseł na Sejm RP Dariusz Klimczak, pierwszy wicewojewoda łódzki Marcin Buchali, starosta Powiatu Radomszczańskiego Beata Pokora, komendant Powiatowej Policji w Radomsku podinsp. Jarosław Knapik, zastępca komendanta Państwowej Straży Pożarnej w Radomsku mł. bryg.  Artur Bartosik, prezydent Miasta Radomska  Jarosław Ferenc, wójt Gminy Dobryszyce Małgorzata Dzwonek, wójt Gminy Kodrąb Bożena Krawczyk, wójt Gminy Gomunice  Paweł Olejniczak, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN, Bartosz Bijak.

Wśród osób zabierających głos nie zabrakło krewnego porucznika nawigatora. Pan Stanisław Rudek zauważył, iż gromadzenie dokumentów potwierdzających losy por. nawigatora Jana Rudka trwało wiele lat. 

-  Chcąc zorganizować taką uroczystość, musieliśmy posiadać wiarygodne dokumenty. Szukaliśmy ich w krajowych archiwach, jak również w zagranicznych – głównie w Londynie. Tam zasugerowano nam, żeby zwrócić się bezpośrednio do brytyjskiego ministra obrony narodowej. I tak uczyniliśmy. Ze względu na pandemię czekaliśmy długie miesiące na odpowiedź. Otrzymaliśmy ją wraz z kompletem dokumentów. Wówczas mogliśmy z czystym sumieniem wystąpić z petycją do pana wójta o upamiętnienie naszego bohatera. Wszystko to trwało ponad trzy lata – mówił Stanisław Rudek.

Historyczna chwila nadeszła w poniedziałek 8 maja 2023 roku. Tego dnia nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej por. nawigatorowi Janowi Rudkowi. Aktu tego dokonali: przedstawiciel IPN w Łodzi Bartosz Bijak, wójt Gminy Radomsko Roman Radczyc, mjr. w st. sp. Stanisław Rudek oraz przewodniczący samorządu uczniowskiego PSP w Płoszowie Gracjan Kowalczyk.

Poświecenie tablicy, odczytanie Apelu Pamięci, oddanie salwy honorowej oraz złożenie kwiatów przez liczne delegacje stanowiło dopełnienie historycznej chwili.

Zwieńczeniem uroczystości była część artystyczna przygotowana przez uczniów i nauczycieli płoszowskiej szkoły. Podczas pełnej nostalgii i wzruszeń akademii Edmunda Bodanka, prezes Stowarzyszenia Literackiego „PONAD” w Radomsku odczytała wiersz poświęcony por. nawigatorowi Janowi Rudkowi.

Opiekunem miejsca pamięci  - tablicy pamiątkowej poświęconej por. nawigatorowi Janowi Rudkowi będzie społeczność Publicznej Szkoły Podstawowej im. Macieja Rataja w Płoszowie.

BIOGRAFIA JANA RUDKA

Porucznik nawigator Jan Rudek urodził się 5 marca 1913 r. w Guławach (obecnie Płoszów, ul. Guławska). W okresie międzywojennym uczył się i służył w Wojsku Polskim. Po klęsce wrześniowej, w 1940 r., przybył do Francji, gdzie został wcielony do Armii Polskiej, a następnie otrzymał przydział do 118 Oddziału 4 Brygady Kadrowej w Anglii.

16 listopada 1942 roku otrzymał przydział do 300 Dywizjonu Bombowego im. „Ziemi Mazowieckiej” w Hemswell (Anglia).  Z 8 na 9 kwietnia 1943 r. odbywał lot bojowy z zadaniem bombardowania Duisburga. Bombowiec został zestrzelony przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą nad Morzem Północnym, u brzegów Holandii. Jan Rudek zginął wraz z całą załogą, został pochowany w Bergen (Holandia). Nazwisko porucznika nawigatora Jana Rudka jest upamiętnione na cokole Pomnika Lotników Polskich w Northolt na zachodnim przedmieściu Londynu oraz na „Pomniku Lotników Polskich poległych w II Wojnie Światowej 1939-1945”, odsłoniętego 27 sierpnia 2003 r. w Warszawie na Polach Mokotowskich.